ممبر او ویناوالي   ((الرَّحْمَنُ. عَلَّمَ الْقُرْآنَ. خَلَقَ الْإِنسَانَ. عَلَّمَهُ الْبَيَانَ.(الرحمن/۱- ۴ )= لوروونكي (خداى)،قرآن ښوولې دى،انسان (يې) پيدا كړ،او غږېدل يې ورزده کړل .)) د خبرو موضوع “ممبر او ویناوالي”ده . “خطابه”؛یعنې ویناوالي او ویناوالي هماغه ده،چې له فني او علمي اړخه په “منطق” کې ورته خطابه وايي . ویناوالي-خطابه د خبرو او کلام […]

د ځوان پښت مشرتابه   ((ادْعُ إِلِى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ(نحل/۱۲۵)= د خپل پالونكي لوري ته دې په حكمت او غوره نصيحت بلنه وركړه او ورسره په غوره چلن استدلال او ويينه وكړه، ستا پالونكى تر هر چا ډېر […]

په اسلام کې اجتهاد آر وَمَا كَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنفِرُواْ كَآفَّةً فَلَوْلاَ نَفَرَ مِن كُلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَآئِفَةٌ لِّيَتَفَقَّهُواْ فِي الدِّينِ وَلِيُنذِرُواْ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُواْ إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ(توبه/۱۲۲)= او دا نه ښايي چې مؤمنان ټول يو مخې (د جهاد ډګر ته) ووځي، ولې د وګړيو يې له هرې برخې يو شمېر نه وځي (او نور دې […]

تقوا ((أَفَمَنْ أَسَّسَ بُنْيَانَهُ عَلَى تَقْوَى مِنَ اللّهِ وَرِضْوَانٍ خَيْرٌ أَم مَّنْ أَسَّسَ بُنْيَانَهُ عَلَىَ شَفَا جُرُفٍ هَارٍ فَانْهَارَ بِهِ فِي نَارِ جَهَنَّمَ وَاللّهُ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (توبه/109)= او ايا هغه غوره دى،چې د خپلې ودانۍ بنسټ يې پر الهي تقوى او د هغه د خوښۍ لپاره ايښى وي،که هغه چې خپله ودانۍ يې […]

مېږى د حضرت علي (ک) له نظره حضرت علي په نهج البلاغه (٢٢٧ خطبه) کې وايي: ((د مېږي کار ته ځير شئ او وګورئ،چې څرنګه پر ځمکه هڅې کوي او په خپلې روزۍ پسې ځي.يوه مينه او الهام ورته لارښوونه کوي،چې په نقشه او حساب خپله روزي چمتو کړي او و يې ساتي.)) څاروي پېژاندي […]

د بشر ادارک   د څيزونو پېژندل د هغوى د اضدادو لارې دا جمله په پوهانو کې خپره ده،چې (( تعرف الاشياء باضدادها))؛يعنې څيزونه له مخالف او مقابل ټکي پېژندل کېږي؛ البته له پېژندو نه مراد اصطلاحي منطقي تعريف نه دى؛ځکه په منطق کې جوت شوي، چې د څيزونو تعريف له مقابل او مخالف ټکي […]

دعا ((وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُواْ لِي وَلْيُؤْمِنُواْ بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ(بقره/١٨٦)= او چې کله دې زما بندګان زما په باب وپوښتي،(نوووايه:)چې زه نژدې يم او بلونكى،چې ما وبلي؛نو دعا يې قبلوم؛نو بايد زما بلنه ومني او پر ما ايمان راوړي،چې ښايي سمه لار ومومي (او مقصد ته ورسېږي […]

 قرآن کريم او آندنه فکر او تدبر ته رابلنه د قرآني ښوونو يو آر دى؛د خداى په مخلوقاتو کې د پنځونې د اسرارو د پوهېدو په موخه آندنه-تفکر،د خپلو دندو د ښه ترسره کولو لپاره په خپلو کارو کې آندنه،د تېرو خلکو په ژوند او تاريخ کې آندنه،چې پوه شو خداى د بشري ټولنو لپاره […]

له پسرلي زده کړه   تجدد او تنوع ته لېوالتيا انسان داسې حالت لري،چې په يکنواختۍ کې يې زړه تنګېږي. تجدد او نوخواهي د انسان په وجود کې يوه اړتيا ده؛خو دا چې ددې کار راز څه دى،ولې بشر يو څيز په پوره لېوالتيا غواړي؛خو همدا چې ورورسېد؛نو لېوالتيا يې لږېږي او په تدريج يې […]

عقل او زړه   انسان دوه مرکزه لري د انسان په روح کې دوه مرکزه دي،چې هر يو يې د يو ډول فعاليت او روحي ځلاوو سرچينه ده،چې د يو نوم عقل او د بل نوم زړه دى. فکر-آندنه،انديشه_آنده،لرليد،حساب و کتاب،سول،استدلال،علم او فلسفه د عقل د مرکز ځلاوې دي او نور؛لکه غوښتل،زړه بايلل،هيله کول او […]