بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ د دیني اندنې په بیاژوا کې؛  علامه محمد اقبال لاهوري ته د ډاکترعلي شریعتي درناوی سریزه د دیني اندنې د بیا ژواکۍ – د دیني تفکر احیاء تاریخ له هجري پینځمې پېړۍ پیلېږي، او ددې چار پیلوونکی امام غزالي (رح) دی، چې د اسلام د هیرو شویو اړخونو بیاژواکۍ ته یې […]

د اهلسنتو په منظمو ادبياتو كې   امام محمد بن ادريس شافعي ( د شافعي مذهب امام) په يوه غونډه كې چې د حضرت علي،حضرت فاطمې ،امام حسن او امام حسين يادونه كېږي؛نو ځينې دښمنان ددې لپاره،چې له يادونې يې د خلكو پام واړوي؛نو د نورو يادونه رامنځ ته كوي؛نو ډاډ من اوسئ!څوك، چې ددې […]

د کوفې د ښارتاريخ اوجغرافيه : د کوفې ښار حضرت سعد بن ابي وقاص (رض) په ١٧ هجري کال کې د دويم خليفه حضرت عمربن خطاب (رض) په وخت کې د فرات سيند لويديځې غاړې ته جوړ کړ،چې له سينده زيات واټن نه لري . لومړى دا ښار له لوخو او ونو له ډډونو او […]

کواکبي   په عربي نړۍ کې د سمونې درېم اتل “شيخ عبد الرحمن کواکبي” دى،چې د “سوريه” و او د نسب لړۍ يې “شيخ صفي الدين اردبيلي” ته رسي. وګورئ: نقش علامه سيد جمال الدين در بيداري مشرق زمين:١١٣ او ١١٤ مخونه. په ترکي او فارسي ژبو پوهېده او د عبده او په يوه واسطه […]

شيخ محمد عبده   په عربي نړۍ کې له علامه سيد جمال الدين وروسته، ستر سمونپالى محمد عبده دى. محمد عبده چې له علامه سيدجمال الدين رابېل شو او مصر ته راغى؛نو ټوله هڅه يې دا وه،چې څنګه د زمانې غوښتنې د اسلامي فکر په رڼا کې ځواب کړي. عبده دداسې چارې په لټه کې […]

علامه سيد جمال الدين افغان شک نشته چې د وروستيو سلو کلو د خوځښتونو راخوټوونکى،علامه سيد جمال الدين افغاني و، چې په اسلامي نړۍ کې يې راويښوونه پيل کړه او د مسلمانانو ټولنيز دردونه يې په ځانګړې واقع بينۍ بيان او د سمونې لار يې وښووه. سره لدې چې د علامه سيد جمال الدين په […]

د روښنفکرانو ونډه په وروسته پاتې او استعمارځپلو ټولنو کې د روشنفکرانو عادت دا وي او په دې هڅه کې وي،چې دا شعور او جمعي وجدان د خپل وطن په خلکو کې راویښ کړي. له هغه ځای څخه چې ددې روشنفکرانو په ذهن کې ژبه،دودونه او ملي فرهنګ له اوسني واقعیت سره مترادف دﺉ،چې پکې […]

ژبه دا څرګنده ده،چې د یو ملیت د تکوین په لومړنیو مرحلو کې ژبه او ګډ دودونه پېژندونکی او یو له بل سره د افرادو د نږدیوالی لامل دی او د زړونو او عواطفو د اړیکو لار او په نتیجه کې د جمعي او ملي شعور د ودې لامل دی؛خو که د ملتونو ګذشتې ته […]

عرفان او اسلام په عملي او نظري برخه کې عرفان هم د اسلام له مقدس دین سره تماس او اصطکاک پیدا کوي؛ځکه اسلام هم لکه د نورو ادیانو او مذهبونو په شان او تر بل هر دین او مذهب څخه ډېر له خدای سره د انسان اړیکه او له هستې سره د انسان اړیکه او […]

عرفان او تصوف عرفان هغه علم دی،چې د اسلامي فرهنګ په لمن کې وزېږېد، وده یې وکړه او تکامل یې وموند. د عرفان په اړه له دوه اړخونو څخه بحث او تحقیق کولای شو : یو له اجتماعي اړخه او بل له فرهنګي اړخه. له نورو فرهنګي اسلامي طبقو لکه مفسرینو، محدیثینو، فقهاوو، متکلمینو، فلاسفه […]