بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

تاريخچه طب فيزيکی و احیای مجدد

 [images cols=”five”]
[image link=”#” image=”9213″]
[/images]

فزیوترابست: محمد طارق اقبال وکارشناس ارشد ( ماستر) منجمنت علوم صحی

 استفاده از وسايل و مواد فيزيکی درتداوی بيماريها ريشه در تاريخ بشر دارد اما توجه روز افزون به اين نوع تداوی و گسترش اطلاعات علمی در اين زمينه باعث شد  از سال 1947 بورد تخصصی رشته طب فيزيکی  در آمريکا تصويب شود. در حال حاضر طب فيزيکی و احیای مجدد شامل سه بخش طب احیای مجدد ، طب فيزيکی و  الکترودياگنوز است. اين رشته بصورت مختصر “فيزياتري” Physiatry  و متخصصين اين رشته “فيزياتريست”  Physiatrist نام دارند که از لغت يونانی physikos  به معنای “فيزيک” و iatreia  به معنای “هنر تداوی” گرفته شده است. فيزياتريست از تداویهای غير داروئی در کنار ساير تداویهای متداول در تداوی بيماريها استفاده ميکند و علاوه بر تداوی بيماری در جهت رسيدن به حداکثر عملکرد بيمار و بهبود کيفيت زندگی تلاش مينمايد.

طب فيزيکی يا استفاده از روشهای فيزيکی شامل گرما، سرما، آب تداویی، ماساژ ، مانيپولاسيون و جريانهای الکتريکی از گذشته دور مورد استفاده بشر بوده و در نوشته های بقراط در 400 سال قبل از ميلاد به آنها اشاره شده است. طب احیای مجدد به معنی حفظ حداکثر عملکرد جسمی ، روحی و اجتماعی فرد است.

در طی جنگ جهانی اول به تداویهای فيزيکی در تداوی بيماريها توجه شد و داکتران برای بهبود عملکرد بيماران به اين تداویها روی آوردند. در سال 1920 داکترانی که فيزيوتراپی نيز بکار ميبردند انجمن جداگانه ای تشکيل دادند و سپس با تلاش اين افراد انجمن  طب فيزيکی تشکيل شد. در حال حاضر انجمن طب فيزيکی و احیای مجدد مريکا، انجمن فيزياتريستهای آکادميک و بورد طب فيزيکی و احیای مجدد آمريکا وارث هفتادسال تلاش متخصصين اين رشته اند.  آموزش رسمی طب فيزيکی در سال 1926 توسط داکتر کولتر Dr. John Stanley Coulter دربوهنتوتونهای  Northwestern آغاز شد. داکتر کولتر برای دو دهه پيشگام آموزش طب فيزيکی و احیای مجدد بود. دوره های اوليه برای داکتران در حال طبابت برگزار ميشد که ابتدا سه تا شش ماه بود و سپس به يکسال رسيد. دهه 1930 شاهد توسعه بيشتر طب فيزيکی بود و داکتر فرانک کروزن در سال 1936 دوره تخصصی سه ساله اين رشته را در مايو کلينيک بنياد نهاد. در 1938 داکتر کولتر و کروزن آکادمی طب فيزيکی را بنياد نهادند. داکتر کروزن نام “فيزياتريست” را بر روی متخصصين اين رشته نهاد و اولين کتاب طب فيزيکی را در سال 1941 نوشت. داکتر کروزن  بعنوان پدر طب فيزيکی معرفی می شود.

تا جنگ جهانی دوم جامعه توجه زيادی به مشائل افراد معلول نداشت. در اين سالها تعداد زياد معلولين ناشی از جنگ و همچنين اپيدمی فلج اطفال که باعث هراس عمومی شد توجه به طب احیای مجدد را به خود جلب نمود. احیای مجدد رئيس جمهور آمريکا، روزولت،  و اثرات آن  در بازگشت به کار توجه به اين مسئله را بيشتر نمود. 58000 بيمار مبتلا به فلج اطفال باعث احساس نياز شديد به فيزياتريستها شد تا با احاطه بر مسائل تداویی در کنار احیای مجدد و توجه به عملکرد فرد، به تداوی همه جانبه اين بيماران بپردازند و به بازگشت اين افراد به عنوان عضو موثر جامعه کمک نمايند.

از سوی ديگر پزشک متخصص داخلی بنام داکتر راسک  Howard A. Rusk, MD  به ناتوانی سربازان بدنبال بستری طولانی مدت در طی جنگ جهانی دوم توجه نمود. بسياری از سربازان پس از دوران نقاهت قادر به بازگشت به خدمت نبودند. او به سختی موافقت مسئولين برای ارائه يک برنامه احیای مجدد را به گروهی از بيماران در دوره نقاهت ارائه کرد و نتايج را با گروهی که دوره نقاهت خود را بدون احیای مجدد ميگذراندند مقايسه نمود. نتايج بقدری خوب بود که در مدت کوتاهی ارتش تمام مراکز خود را به مراکز طب احیای مجدد مجهز نمود. همچنين اين روش را به مراکز تداویی جامعه معرفی کرد. بعد از جنگ داکتر راسک محل کار خود در ميسوری را ترک کرد و برای سی سال در نيويورک به کار مشغول شد و انستيتو طب احیای مجدد در نيويورک را بنياد نهاد. با جذب بودجه برای توسعه طب احیای مجدد در سرتاسر دنيا، توانست صدها متخصص طب احیای مجدد را در کشورهای مختلف دنيا  تربيت نمايد. داکتر راسک احیای مجدد تهاجمی را معرفی نمود که در حال حاضر به طور وسيعی بکار ميرود. او بر اين نکته تکيه داشت که بيماران نبايد در دوره نقاهت غير فعال بمانند. داکتر راسک بعنوان پدر طب احیای مجدد معرفی ميگردد.

پس از جنگ جهانی دوم سازمان سربازان سابق The Veterans Administration با توجه به تجارب فراوان خود در برخورد با سربازان دچار معلوليت دوره نوين طب فيزيکی و احیای مجدد را بنياد نهاد و درحال حاضر اين رشته در تمام 171 مرکز آن تدريس ميشود. در سال 1947 بورد تخصصی طب فيزيکی تصويب شد و دوسال بعد با نظر داکتر راسک،  طب احیای مجدد نيز به آن افزوده شد. در 1950 خانم سواتزر که برای بهبود کيفيت زندگی افراد دچار ناتوانی و معلوليت فعاليت مينمود تحت تاثير نتايج احیای مجدد بيماران تحت نظر متخصصين طب فيزيکی و احیای مجدد قرار گرفت و تلاشهای او باعث جذب بودجه فراوانی جهت آموزش متخصصين طب فيزيکی و احیای مجدد شد و مراکز متعدد  تحقيقات احیای مجدد در آمريکا گشايش يافت. در دهه 1950 الکتروميوگرافی نيز در کنار طب فيزيکی و احیای مجدد قرار گرفت تا به تشخيص بيماريهای نروماسکولار که عمده کار فيزياتری را تشکيل ميدهد کمک نمايد. از نظر تداویی با آشنا شدن جامعه با طب فيزيکی و احیای مجدد مراکز متعددی در سرتاسر آمريکا شروع به کار نمود و از دهه 1960 تحقيقات طب احیای مجدد در مرکز توجه قرار گرفت و با گسترش دانش بتدريج فلوشيپهای متعددی دراين رشته تشکيل شد که شامل طب ورزش، آسيب مغزی، احیای مجدد قلبی، بيماريهای نوروماسکولار، نوروفيزيولوژی بالينی، الکتروميوگرافی، آسيب نخاع، سکته مغزی، تحقيقات احیای مجدد، احیای مجدد بيماريهای اعصاب،  طب درد، طب احیای مجدد اطفال، تداویهای تهاجمی و ستون فقرات است. تاکنون رشته های فوق تخصصی طب آسيب نخاع(1995)، تداوی درد(1998)، طب احیای مجدد اطفال(1999) مورد تائيد قرار گرفته اند.

با افزايش سن جامعه و تداوی بيماران مزمن در کنار کنترل بيماريهای عفونی توجه به طب فيزيکی و احیای مجدد به طور روزافزونی در حال گسترش است تا در کنار تداوی بيماری به کيفيت زندگی نيز توجه کافی شود.

[portfolio columns=”three” nav=”none”]